آیت الله زین‌العابدین قربانی لاهیجی (۱۳۱۲، روستای پنجاه از توابع آستانه اشرفیه -) امام جمعه رشت، و نماینده ولی فقیه در استان گیلان است. او نماینده استان گیلان در مجلس خبرگان رهبری از دورهٔ دوم تا کنون است. پیش از این او به مدت هیجده سال امام جمعه لاهیجان بود. او پیش از این نماینده آستانه اشرفیه در دوره دوم مجلس شورای اسلامی بود

زین العابدین قربانی در سال۱۳۱۲ شمسی در یک خانواده مذهبی و کشاورز در روستای پنجاه دیده به جهان گشود. در پنج سالگی از نعمت وجود پدر محروم شد و تحت حمایت مادر بود. وی مقطع ابتدایی را درزادگاهش گذراند و درسال ۱۳۲۷ برای تحصیل علوم دینی و حوزوی به لاهیجان عزیمت کرد و درمد ت دو سال تا سیوطی، مغنی و حاشیه را فرا گرفت. درسال ۱۳۲۹ به حوزه علمیه قم عزیمت کرد. پس از فراگیری دروس مقدماتی و سطح از محضر اساتید بزرگی استفاده کرد وبه درجه اجتهاد رسید. او عضو برجسته هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی و همچنین به عنوان استاد راهنما و مؤسس دانشگاه آزاد اسلامی واحد لاهیجان است. او از سال ۱۳۳۱ با پیوستن به جمع فدائیان اسلام به رهبری نواب صفوی وارد مبارزات سیاسی شد. درسال ۱۳۳۲ با نواب صفوی وبرادران واحدی از نزدیک آشنا و مرتبط شد. پس از بازداشت آنان، مدتی را در اختفا بسر برد و در آن ایام با سید علی خامنه‌ای و هاشمی نژاد آشنا گردید که ارتباط دیرینه‌شان با ولی فقیه، با صمیمیت ادامه دارد. قربانی مبارزه‌ای با رژیم سلطنتی را از سال ۱۳۴۰ به رهبری آیت‌الله خمینی آغاز کرده و در ایام تبعید وی، به دلیل سخنرانی‌های ضد رژیم بارها دستگیر و زندانی شد. درسال ۱۳۴۴ پس از عزیمت دکتر بهشتی به هامبورگ آلمان و لو رفتن جلسه (حکومت اسلامی از دیدگاه فقه شیعه) که با نظارت بهشتی و چهل تن دیگر از جمله قربانی تشکیل شد آیت‌الله قربانی دستگیر و زندانی گردید. در سال۱۳۵۰ در مجلس ترحیم سید اسدالله اشکوری که در انزلی محله لنگرود تشکیل شده بود، سخنرانی کرد ه به همین جهت دستگیر و به شش ماه زندان و پنج سال ممنوعیت از فعالیت‌های دینی، علمی و خروج از کشور محکوم گردید. دراین دوران بود که به دعوت مطهری، به امامت جماعت حضرت ابو الفضل تهران (خیابان تاج) مشغول گردید، ولی پس از مدت کوتاهی به دستور ساواک از آنجا اخراج شد. دراین دوران بارها خود و خانواده‌شان مورد اهانت و تعرض چماقداران نیروهای امنیتی قرار گرفتند. از استادان زین العابدین قربانی میتوا ن به امام موسی صدر و مشکینی و آیت‌الله سلطانی، آیت‌الله آقا رضا صدر نام برد وی درس خارج فقه و اصول را از آیت‌الله العطمی بروجردی وامام خمینی به مدت ۱۰ سال و فلسفه و تفسیر را از استاد علامه طباطبایی به مدت ۸ سال فرا گرفت.

از جمله فعالیتهاو مسئولیتهای پس از پیروزی انقلاب زین العابدین قربانی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد
ریاست کمیته‌های انقلاب اسلامی شرق گیلان به مدت یک سال
ریاست دادگاه‌های انقلاب اسلامی استان گیلان به مدت ۲/۵ سال
ریاست کمیسیون فرهنگ و هنر اسلامی مجلس ۴سال
امامت امام جمعه لاهیجان از طرف آیت‌الله خمینی تا زمان انتصاب به امامت جمعه رشت به مدت ۱۸ سال
نمایندگی مردم گیلان در مجلس خبرگان رهبری از دورهٔ دوم تاکنون
استادی دانشگاه تهران به مدت ۴ سال
استادی دانشگاه آزاد اسلامی شرق گیلان به مدت ۱۴ سال ـ استادی دانشگاه امام صادق (ع) تهران به مدت ۴سال
عضویت هئیت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد لاهیجان به مدت ۱۴ سال
نماینده دوره دوم مجلس اسلامی به مدت ۴سال
سفرهاو ماموریت‌های شغلی و تحقیقی به کشورهای چین و ژاپن و آلمان و انگلستان و شوروی و هندوستان و سوریه و ترکیه و سریلانکا و آذربایجان و عربستان جهت انجام امور فرهنگی، سیاسی و اقتصادی از جمله فعالیت‌های ایام جنگ علاوه بر امامت جمعه و ایراد خطبه‌ها

از فعالیت‌های علمی و فرهنگی قربانی می‌توان به تحریر مقالات در زمینه‌های مختلف و همچنین نگارش و ترجمه و تصحیح کتابهای زیر اشاره کرد:
بسوی جهان ابدی - تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی -اسلام و حقوق بشر - علل پیشرفت اسلام وانحطاط مسلمین

زین العابدین قربانی عضو برجسته هئیت علمی همچنین به عنوان استاد راهنمای جهت نوشتن رساله‌های زیادی اقدام کرده‌است واقدامات زیادی در راستای فعالیت‌های فرهنگی و علمی داشته که به شرح زیر می‌باشد: ـ تفسیر جامع قرآن کریم که هر هفته از رادیو پخش می‌شود. ـ شرح تحقیقی نهج البلاغه از رادیو گیلان پخش شد. ـ تدریس برای طلاب هر هفته ۴ درس. ـ تدریس درس خارج برای روحانیون هر هفته یک درس. ـ تدریس عقاید و معارف برای مسئولان. ـ سلسله مباحث نقش مذهب دردنیای علم از تلویزبو ن پخش شد. ـتوسعه وبازسازی مسجد جامع هزار ساله لاهیجان. ـ برگزاری کنگره بزرگداشت حکیم ملا عبد الرزاق فیاض لاهیجی در سال ۷۲. ـ برگزار کنگره جهانی بزرگداشت علامه ذوفنون حزین لاهیجی درسال ۷۵ که از جمله نتیجه این کنگره‌ها احیا و چاپ کتب ارزشمند این دو شخصیت علمی و دینی بزرگوار لاهیجانی و کتابهای مربوطه می‌باشد. ـ تمهید مقدمات برگزاری کنگره فقیه دنیای اسلام سالار دیلمی، تعمیر و توسعه و احیا دو مدرسه علوم دینی که بیش از ۴۰ طلبه دارد. ـ تأسیس دانشگاه آزا د اسلامی شرق گیلان با همکاری جمعی که اکنون حدود ۱۰ هزار دانشجو در بیش از ۲۰ رشته تحصیلی دارد. ـ تأسیس مجتمع حکیم فیاض لاهیجی که مدارس راهنمایی تحصیلی دخترانه بدریه و پسرانه مهیار از برکات آن است. ـ تأسیس و تکمیل ده‌ها مسجد و حسینیه که حسینیه هدایت از نمونه‌های آن است. همچنین تصحیح و تعلیق و مقدمه کتابهای: گوهر مراد، اربعین حدیث، پیشینه تاریخی و فرهنگی لاهیجان و بزر گان آن، مناجات شعبانیه، زیارت امین الله، سنن الهی، یاد نامه حکیم فیض لاهیجی، دیوان و تذکره حزین لاهیجی را قربانی انجام داده‌است.

۱. ترجمهٔ سه جلد از الغدیر نوشتهٔ احمد امینی نجفی
۲ اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی
۳ اصول دین در پرتو کلام معصومین
۴ بزرگترین بیماری قرن بیستم
۵ بلاها ی اجتماعی قرن ما
۶ ترجمه کتاب نفیس الغدیرر
۷ تفسیر جامع آیات الاحکام ویژگی اثر: ۸ جلد از این کتاب به چاپ رسیده‌است و حدود چهار جلد از آن باقی‌مانده‌است

۸ جبر و اختیار و ترجمه رساله خلق الاعمال ملاصدرا
۹ جهان بینی امام علی در خطبه ادبی نهج البلاغه
۱۰ حکومت اسلامی و ولایت فقیه
۱۱ درسایه قلم
۱۲ زیر بنای صلح جهانی
۱۳ علم حدیث
۱۴ فلسفه آفرینش انسان
۱۵ نقش سینما در زندگی و تمدن جدید